Deprem, doğal afetler arasında en korkutucu ve etkileyici olanlardan biridir. Ancak bazı insanlar, deprem korkusu veya seismophobia olarak da bilinen bir fobiyle mücadele etmek zorunda kalabilirler. Deprem korkusu, depremlerin meydana gelmesinden veya depremle ilgili konulardan büyük bir endişe ve korku duyma durumudur. Bu makalede, deprem korkusuyla başa çıkabilme konusunda bazı ipuçlarını paylaşacağız.
Deprem, sonuçları öngörülemeyen bir doğal afet olduğu için kontrolümüz haricinde gelişen olayların korku duygusunu tetiklemesi oldukça doğal bir durumdur. Diğer birçok fobide tehdit unsuru, kendi yaşamımızla ilgili karşı karşıya kalınan olaylarken deprem korkusunda tehdit unsuru, ailemizi ve yakın çevremizi kaybetme ihtimalimizle ilişkilidir. Ancak depremden doğal bir biçimde “korkuyor olmak” o kişide seismophobia varlığı için yeterli bir bulgu değildir. Bu korkunun kişinin hayatını olumsuz yönde etkilemesi ve psikolojik etkilerin yanı sıra fizyolojik belirtilere de sebep olması halinde mutlaka uzman yardımı alınması gerekmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Deprem korkusunun bazı fizyolojik etkileri şunlardır:
- Yorgunluk: Deprem deneyimi veya şahitlik etmek kişiyi fiziksel olarak yorabilir.
- Bulantı: Deprem kaynaklı stres ve endişe, bazı kişilerde bulantı hissi yaratabilir.
- Baş ağrısı: Depremle ilişkili stres, baş ağrısı problemlerini tetikleyebilir.
- Baş dönmesi: Deprem korkusu nedeniyle baş dönmesi hissi ortaya çıkabilir.
- Hafıza bulanıklığı ve dikkat sorunları: Depremle ilişkili stres, konsantrasyon ve hafıza sorunlarına yol açabilir.
Psikolojik belirtileri ise aşağıdaki gibidir:
- Uyku problemleri: Deprem korkusu, uyku düzenini etkileyebilir ve uyku problemlerine yol açabilir.
- Korku hali: Deprem korkusuyla birlikte sürekli bir korku hali yaşanabilir.
- Kaygı düzeyinin yükselmesi: Deprem korkusu, genel kaygı düzeyini artırabilir ve günlük yaşamı etkileyebilir.
- Tedirginlik: Deprem sonrasında tedirginlik hissi artabilir ve kişi daha hassas ve endişeli olabilir.
Deprem Korkusu Nasıl Tedavi Edilir?
Deprem korkusuyla başa çıkma sürecinde tedavinin temel amacı, kişiye bu korkuyla başa çıkma becerisi kazandırmaktır. Tedavi süreci, kişinin yaşadığı travmanın boyutuna, depremden birebir etkilenip etkilenmediğine ve kişiye ait altta yatan farklı psikolojik problemlerin olup olmadığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle terapiler veya terapilere destekleyici ilaç tedavileri uygulanabilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, deprem korkusuyla başa çıkma sürecinde sıklıkla kullanılan bir terapi yöntemidir. Bu terapide, korkuyla ilişkili yanlış inançlar, düşünceler ve davranışlar üzerinde çalışılır. Kişiye depremle ilgili gerçekçi bilgiler verilerek korkunun azaltılması hedeflenir. Korkuya neden olan düşüncelerin değiştirilmesi ve olumlu davranışlar geliştirilmesi için çalışmalar yapılır.
Deprem korkusu tedavi süreci kişiye özgüdür ve uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmelidir. Tedavi sürecinde kişinin ihtiyaçları ve tedaviye yanıtı dikkate alınarak uygun yöntemler seçilir ve ilerleme takip edilir.
Deprem Korkusu ile Nasıl Başa Çıkılır?
Bilgi Edinin: Deprem hakkında daha fazla bilgi edinmek, korkunun azaltılmasına yardımcı olabilir. Depremlerin neden meydana geldiği, nasıl oluştuğu, hangi bölgelerde daha sık görüldüğü gibi konuları araştırarak bilinçlenmek önemlidir. Depremler hakkında doğru ve güvenilir bilgilere sahip olmak, korkunun gerçekçi olmayan boyutlara ulaşmasını engelleyebilir.
Hazırlık Yapın: Kendinizi ve sevdiklerinizi bir depreme karşı hazırlamak, korku ve endişeyi azaltabilir. Evde veya iş yerinde acil durum çantaları hazırlamak, acil çıkış planları yapmak, deprem sırasında neler yapmanız gerektiğini öğrenmek gibi adımlar atmak önemlidir. Hazırlıklı olmak, güvende hissetmenizi sağlayabilir. Ancak hazırladığınız çantayı çok göz önünde bulundurmak da sürekli hatırlatması nedeniyle yaşam akışınızı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle hem tedbirli olmak hem de zihninizi deprem konusundan uzak tutup gündelik yaşamınıza aktif bir şekilde devam etmeniz önerilmektedir.
Rahatlama Tekniklerini Kullanın: Deprem korkusuyla başa çıkmak için rahatlama tekniklerini uygulamak etkili olabilir. Derin nefes alma, meditasyon, yoga, kas gevşeme egzersizleri gibi teknikler sakinleşmenize yardımcı olabilir. Stresi azaltarak ve zihni rahatlatarak deprem korkusuyla başa çıkmanızı sağlar.
Profesyonel Destek Alın: Deprem korkusuyla mücadele etmek zor olabilir, bu yüzden destek almak önemlidir. Aileniz, yakın arkadaşlarınız gibi güvendiğiniz kişilere duygularınızı paylaşabilirsiniz. Bununla birlikte deprem korkusuyla ilgili profesyonel yardım almak da faydalı olacaktır.
Adım Adım İlerleyin: Deprem korkusunu aşmak bir süreç gerektirir ve herkesin kendi hızında ilerlemesi önemlidir. Korkunuzla yüzleşmek için adım adım ilerleyin. Küçük adımlarla başlayarak korkuyla yüzleşmek, zamanla daha büyük adımlar atmanızı sağlayabilir. Örneğin, öncelikle deprem hakkında kitap okuyarak veya belgesel izleyerek başlayabilir, ardından simülasyonlarla veya sismik aktiviteyle ilgili videolar izleyebilirsiniz.
Deprem korkusuyla başa çıkmak zaman alabilir ve sabır gerektirebilir. Kendinize güvenin ve korkunuzun üstesinden gelebileceğinize inanın. Eğer korkunuz hayatınızı etkilemeye başlarsa, uzman bir sağlık profesyoneline başvurmayı düşünün. Size uygun terapi veya tedavi seçenekleriyle deprem korkusunu kontrol altına almanız mümkündür.
